Czy Parkinson jest dziedziczny?

Choroba Parkinsona to postępujące schorzenie neurodegeneracyjne, które wpływa na układ ruchowy i inne funkcje organizmu. Dokładne przyczyny powstawania choroby Parkinsona nie są w pełni poznane, dlatego wiele osób może przeoczyć pierwsze symptomy. Choroby neurodegeneracyjne postępują stopniowo. Objawy zespołu Parkinsona dotykają najczęściej osób po 60. roku życia i mogą wiązać się z obniżeniem produkcji dopaminy. Czy Parkinson jest dziedziczny? Omawiamy czynniki ryzyka i metody leczenia.

Choroba Parkinsona – przyczyny i czynniki ryzyka

W większości przypadków nie ma podstaw do uznania, że czynniki genetyczne przyczyniają się w dużym stopniu do wystąpienia choroby Parkinsona. Mimo wszystko 10-15% osób chorych ma w rodzinie kogoś, kto choruje lub chorował na to schorzenie.

Wykryto kilka mutacji genetycznych (np. w genach LRRK2, SNCA, PARK7, PINK1), które mogą zwiększać ryzyko zachorowania, ale nie oznaczają one, że choroba na pewno się rozwinie.

Istnieją dwa główne typy choroby Parkinsona: dziedziczna (rzadsza) i sporadyczna (dominująca). W przypadkach sporadycznych choroba rozwija się bez wyraźnej historii rodzinnej, co sugeruje wpływ innych czynników, takich jak styl życia i środowisko.

Czynniki środowiskowe przyczyniające się do choroby Parkinsona to m.in. ekspozycja na pestycydy i metale ciężkie, urazowe uszkodzenia mózgu, a także przewlekłe stany zapalne w organizmie.

Badania sugerują, że długotrwały kontakt z toksynami może uszkadzać neurony produkujące dopaminę, co prowadzi do rozwoju choroby.

Objawy choroby Parkinsona – jak ją rozpoznać?

Pierwsze objawy choroby Parkinsona mogą pojawić się na kilka, kilkanaście lat przed rozpoznaniem choroby. Wczesne rozpoznanie bywa trudne z uwagi na mało specyficzne symptomy.

Drżenie spoczynkowe jest jednym z najwcześniejszych i najbardziej charakterystycznych objawów choroby. Rozpoczyna się zazwyczaj od jednej ręki, często nasila się w stresujących sytuacjach i zmniejsza podczas wykonywania świadomych ruchów.

Z biegiem czasu pojawiają się ruchowe objawy Parkinsona, w tym spowolnienie ruchowe (bradykinezja), sztywność mięśni, zaburzenia równowagi i chodu, zaburzenia postawy ciała, a także problemy z mimiką twarzy, tzw. „maskowata twarz”.

Choroba Parkinsona wpływa nie tylko na ciało, ale również wywołuje objawy psychiczne. Wielu pacjentów zmaga się z depresją, lękiem, otępieniem i problemami z pamięcią. Chorych dotykają zaburzenia snu – zarówno nadmierna senność, jak i bezsenność.

Choroba Parkinsona o nieustalonej przyczynie – dlaczego nie zawsze znamy źródło choroby?

Postać genetyczna choroby Parkinsona zazwyczaj ujawnia się wcześniej i częściej dotyka osób przed 50. rokiem życia. Postać sporadyczna występuje natomiast głównie u osób starszych i rozwija się stopniowo.

Nie ma jednego testu diagnostycznego potwierdzającego chorobę Parkinsona. Diagnoza opiera się na obserwacji objawów klinicznych i wynikach badań dodatkowych, takich jak tomografia mózgu czy testy genetyczne w niektórych przypadkach.

Z racji tego, że pierwsze objawy choroby Parkinsona są podobne do objawów innych chorób, należy dodatkowo wykonać badania i testy, które je wykluczą.

Leczenie choroby Parkinsona – dostępne metody

Obecnie nie istnieje skuteczna terapia przyczynowa, która powstrzymałaby postęp schorzenia. Leczenie choroby Parkinsona opiera się przede wszystkim na kontroli i łagodzeniu objawów.

Podstawę stanowi leczenie farmakologiczne – stosowane leki to przede wszystkim lewodopa i wzmacniające jej działanie inhibitory metylotransferazy katecholowej oraz agoniści dopaminy. Kluczowe jest bowiem zwiększenie poziomu dopaminy w mózgu.

Terapie fizyczne i zajęciowe pomagają utrzymać sprawność ruchową i poprawiają jakość życia pacjentów. Regularne ćwiczenia, takie jak joga czy nordic walking, mogą spowolnić postęp choroby i ułatwić codzienne funkcjonowanie.

Przebieg choroby Parkinsona w zaawansowanych przypadkach można leczyć poprzez głęboką stymulację mózgu (DBS), czyli implantację elektrod stymulujących określone obszary mózgu. Metoda ta może znacznie poprawić kontrolę nad objawami ruchowymi, w tym pomóc w pracy nad utrzymaniem równowagi i redukować zaburzenia chodu.

Leczenie choroby Parkinsona to wyzwanie, ale nowoczesne metody leczenia pozwalają na poprawę jakości życia pacjentów. Jeśli masz wątpliwości dotyczące schorzenia lub zmagasz się z podejrzeniem choroby Parkinsona, skonsultuj się z naszymi specjalistami już dziś!