Jak postępować po urazie stawu skokowego? Pierwsza pomoc i rehabilitacja

Uraz stawu skokowego jest jedną z bardziej powszechnych kontuzji kończyn dolnych. Najczęstszym jego rodzajem jest skręcenie kostki na skutek nieprawidłowego ustawienia stopy, np. podczas aktywności fizycznej wymagającej wykonywania dużych ruchów skrętnych. Uraz stawu powoduje na ogół silny ból i inne dolegliwości, w zależności od specyfiki i natężenia. Poznaj najpopularniejsze typy urazów i metody ich leczenia.

Najczęstsze urazy w obrębie stawu skokowego

Staw skokowy to jeden z najbardziej obciążanych stawów w organizmie, dlatego na jego uszkodzenia są narażone przede wszystkim osoby aktywne fizycznie.

Skręcenie stawu skokowego polega na naciągnięciu lub naderwaniu więzadeł stabilizujących staw. Dochodzi do uszkodzenia torebki stawowej, niekiedy do przerwania zarówno torebki, jak i więzadeł. Powierzchnie stawowe nie ulegają całkowitemu przemieszczeniu względem siebie. Pierwszy stopień skręcenia oznacza jedynie lekkie naciągnięcie więzadeł, drugi stopień – naderwanie ich, a trzeci stopień – zerwanie.

Jeśli siła urazu jest większa, może nastąpić całkowite uszkodzenie tkanek miękkich, czyli torebki stawowej i więzadeł, a także przemieszczenie powierzchni stawowych, czyli końców kości, względem siebie. Występuje wtedy zwichnięcie kostki.

Gdy na kość działa odpowiednio duża siła zewnętrzna, może dojść do złamania – całkowitego przerwania ciągłości kości.

Pierwsza pomoc przy skręceniu stawu skokowego

Gdy wystąpi skręcenie stawu skokowego, podstawowym sposobem postępowania jest metoda RICE:

• Rest – odpoczynek, unikanie obciążania kontuzjowanej nogi.
• Ice – przykładanie zimnych okładów przez 15-20 minut co kilka godzin.
• Compression – stosowanie elastycznego opatrunku, aby ograniczyć obrzęk.
• Elevation – uniesienie, czyli trzymanie nogi powyżej poziomu serca dla zmniejszenia opuchlizny.

Jeśli ból i obrzęk nie ustąpią po kilku dniach, może okazać się, że uraz stawu skokowego jest poważniejszy. Gdy zauważysz u siebie brak możliwości poruszania stopą, deformację stawu lub podejrzewasz złamanie, zgłoś się jak najszybciej do lekarza.

Leczenie urazów stawu skokowego – jakie są metody?

Leczenie urazów stawu skokowego może obejmować leczenie zachowawcze lub operacyjne. Pierwsze z nich stosuje się przy lżejszych urazach. Obejmuje ono odpoczynek, unieruchomienie i rehabilitację. Zastosowanie leczenia operacyjnego może okazać się niezbędne przy cięższych skręceniach (zerwanie więzadeł), zwichnięciach i złamaniach wymagających zespolenia kości.

Po ustąpieniu ostrych objawów stosuje się fizjoterapię, która poprawia stabilność i funkcję stawu. W jej skład wchodzą ćwiczenia mobilizacyjne, wzmacnianie mięśni, a także trening propriocepcji (koordynacji i czucia głębokiego).

Rehabilitacja po skręceniu kostki – jak wrócić do pełnej sprawności?

Gdy wystąpi kontuzja stawu skokowego, rehabilitacja składa się z kilku etapów: fazy przeciwzapalnej, mobilizacyjnej, wzmacniającej i powrotu do pełnej aktywności.

W pierwszej fazie należy skupić się na odpoczynku, okładach i unieruchamianiu. Następnie pacjent zaczyna ćwiczyć delikatne ruchy stawu i rozciąganie. Wzmacnianie obejmuje trening stabilizacji i odbudowę siły mięśniowej. Podczas powrotu do aktywności można wykonywać już dynamiczne ćwiczenia i podejmować zalecone przez lekarza działania profilaktyczne, aby uniknąć nawrotów.

Do popularnych ćwiczeń na stabilizację i ruchomość stawu należą: unoszenie na palcach, chodzenie na piętach i palcach, ćwiczenia na niestabilnym podłożu (deska balansowa, bosu) oraz ruchy okrężne stopą.

Kontuzja stawu skokowego

Jeśli zauważysz u siebie objawy skręcenia stawu skokowego, zwichnięcia lub złamania, musisz reagować szybko. Pierwsza pomoc i odpowiednio zaplanowana rehabilitacja są kluczowe w kontekście powrotu do pełnej sprawności. Interwencja lekarza może skrócić czas leczenia i zapobiec nawrotom kontuzji. Nie ignoruj wczesnych objawów urazu, a w razie jakichkolwiek wątpliwości umów się na wizytę u naszego specjalisty. Zadbaj o swoje zdrowie i pozwól sobie na dobre samopoczucie!