Neurologopedia

Neurologopedia to dział logopedii zajmujący się diagnozą i terapią zaburzeń mowy o podłożu neurologicznym, czyli takich, które powstały na skutek uszkodzenia lub dysfunkcji układu nerwowego u osób w każdej grupie wiekowej.

Kiedy udać się do neurologopedy?

• W przypadku, gdy dziecko urodziło się przedwcześnie, długotrwale przebywało w inkubatorze, było karmione sondą.
• W grupie ryzyka przyszłych problemów układu stomatognatycznego są też dzieci, które urodziły się z ciąż o nieprawidłowym przebiegu lub z trudnościami okołoporodowymi
• Jeżeli u dziecka stwierdzono zaburzenia neurologiczne, zespół genetyczny, zaburzenia ze spektrum autyzmu oraz opóźnienie psychoruchowe.
• Gdy u dziecka występują trudności z przyjmowaniem pokarmów i napojów – gdy ma trudności z połykaniem, a w późniejszym czasie gryzieniem. Również, gdy nieprawidłowo ssie pierś lub pije z butelki.
• Gdy dziecko nie głużyło i gaworzyło o czasie, nie wypowiedziało prostych sylab
• Gdy dziecko nie reaguje na swoje imię, nie wykonuje prostych próśb lub przejawia silne zachowania stereotypowe, jest niespokojne lub nadmiernie pobudzone lub bardzo apatyczne.
• Gdy dziecko ma problem z mówieniem – mówi bardzo niewyraźnie i niezrozumiale – ma słyszalną wadę wymowy.
• W przypadku zaburzeń mowy, które powstały w wyniku udaru mózgu lub innych jego uszkodzeń
• Gdy mowa nie jest płynna, następuje powtarzanie sylab lub pojawia się jąkanie.

Neurologopeda jest osobą, która pracuje z osobami w każdym wieku, poczynając od noworodków, u których w pierwszych chwilach życia dokonuje oceny odruchów fizjologicznych twarzy i jamy ustnej oraz napięcia mięśniowego. Kluczowe znaczenie dla rozwoju mowy ma również sposób karmienia dziecka oraz w późniejszym okresie – wprowadzanie kolejnych produktów do diety.

Terapia zaburzeń mowy w neurologopedii może odbyć się w każdym wieku. Należy pamiętać o tym, że czas odgrywa bardzo istotną rolę. Im wcześniej rozpocznie się terapia, tym szybciej będzie można cieszyć się sukcesami. Obecnie, dzięki rozwojowi neurologopedii, nawet w przypadku dzieci ze sprzężoną wieloraką niepełnosprawnością możliwe jest nauczenie ich form komunikacji, które znacznie ułatwią im codzienną egzystencję.

Neurologopedia obejmuje swym zasięgiem również zaburzenia komunikacji polegające na upośledzeniu umiejętności posługiwania się mową, które osłabia codzienne funkcjonowanie. Wyróżnia się zaburzenia związane z ekspresją mowy, ekspresją i rozumieniem mowy, wymową głosek (zaburzenia fonologiczne) oraz jąkanie.

Jąkanie to niepłynność mowy wraz z towarzyszącymi jej reakcjami. Objawami jąkania są:
powtarzanie głosek, słów lub części zdań; przedłużanie głosek; embolofazje (eeeeeee, aaaaaa, yyyyy – między słowami lub zdaniami); zbyt długie pauzy; bardzo szybkie tempo mowy lub zbyt wolne tempo mowy; mowa nierytmiczna. Objawy te mogą występować samodzielnie lub łącznie.

Do zaburzeń komunikacji zaliczamy również mutyzm – zaburzenie polegające na niemożności posługiwania się mową, zachowując przy tym rozumienie mowy i możliwości komunikowania się w sposób alternatywny (np. za pomocą pisma). Mutyzm bardzo często obserwuje się u osób, które przeżyły traumy lub cierpią na silne zaburzenia lękowe i fobie społeczne oraz u osób w spektrum autyzmu.