Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów: Jak rozpoznać pierwsze objawy?

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) jest jednym z najczęściej występujących schorzeń zapalnych stawów u dzieci i młodzieży. Wskaźnik zapadalności w Polsce wynosi od 5 do 6,5 na 100 tys. dzieci. Dzięki nowoczesnej medycynie możliwe jest objęcie nieletniego pacjenta kompleksowym leczeniem, które dzięki współpracy specjalistów przynosi oczekiwane rezultaty w długofalowej perspektywie. Dlatego tak ważne jest wczesne postawienie diagnozy.

Czym jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów?

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów to przewlekła choroba autoimmunologiczna. Wpływa na układ ruchu oraz inne organy. MIZS często jest traktowane w tożsamy sposób jak młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów, jednak jest to termin dużo szerszy. Z tego powodu opieką nad dzieckiem powinien zajmować się interdyscyplinarny zespół medyczny.

Lekarzem prowadzącym jest reumatolog dziecięcy, który zasięga konsultacji u innych specjalistów, dostosowując plan leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta. Dzięki temu jako rodzic masz pewność, że wszystkie konsultacje i badania odbywają się w odpowiednim momencie, a podejmowane decyzje są efektem analiz i wielospecjalistycznej współpracy.

Patrząc na zagadnienie przez pryzmat rehabilitacji medycznej, opieka nad dzieckiem z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów powinna przede wszystkim dążyć do zachowania jego sprawności i swobodnego funkcjonowania na co dzień.

Do dziś nie udało się jednoznacznie określić przyczyn zapalenia stawów, ale pewne uwarunkowania mogą przyczyniać się do rozwoju MIZS. Należą do nich:

• Predyspozycje genetyczne,
• Czynniki środowiskowe.

Wyróżnia się kilka typów choroby:

• MIZS układowe – stan zapalny rozwija się w obrębie co najmniej 1 ze stawów a objawy trwają minimum 2 tygodnie. Możesz zaobserwować powiększenie węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych (wątroby oraz śledziony). Pojawia się wysoka temperatura, wysypka i ból kończyn.
• MIZS nielicznostawowe – w pierwszych 6 miesiącach stan zapalny rozwija się na obszarze od 1 do 4 stawów. Po tym okresie może się rozszerzyć, obejmując kolejne.
• Łuszczycowe zapalenie stawów – choroba manifestuje się pod postacią zmian skórnych współwystępujących z zapaleniem stawów.
• Zapalenie stawów związane z zapaleniem przyczepów ścięgnistych – wraz z upływem lat u pacjentów może się rozwinąć także zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.
• MIZS wielostawowe – stan zapalny obejmuje 5 lub więcej stawów.

W przypadku młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (MIZS) można zaobserwować okresy remisji (wycofania) lub zaostrzeń, gdy mimo leczenia farmakologicznego pojawia się stan zapalny w obrębie stawów.

Specyfika dolegliwości związanych przede wszystkim z bólem wymaga zmiany sposobu poruszania się, np. usztywnienia kolana lub skrócenia czasu obciążania kończyny. Skutkiem tego jest ograniczenie aktywności dziecka.

Takie działania przynoszą okresową ulgę, ale wpływają też na cały układ ruchu. Dlatego tak ważne jest bycie pod opieką wielu specjalistów, w tym rehabilitanta i ortopedy.

Pierwsze objawy, na które warto zwrócić uwagę

Jako rodzic z pewnością wiesz, jak ważne jest, by nie bagatelizować żadnych objawów zdrowotnych u dziecka. Ze względu na kilka odmian choroby oraz ich nieswoisty charakter, konieczne jest wykonanie badań i odbycie konsultacji, aby zweryfikować źródło obserwowanych dolegliwości. Do najczęstszych symptomów należą:

• Sztywność stawów – zwłaszcza rano, zaraz po przebudzeniu.
• Ból i obrzęk stawów – szczególnie w kolanach, nadgarstkach i kostkach.
• Zmęczenie i osłabienie – ze względu na pogorszenie na kondycji całego organizmu.
• Powiększenie węzłów chłonnych – objaw ten wynika ze stanu zapalnego.
• Zapalenie błon surowiczych,
• Gorączka i wysypka,
• Ograniczony zakres ruchu – doprowadza do utrudnień w codziennych czynnościach, takich jak chodzenie i podnoszenie przedmiotów.

Kiedy udać się do lekarza?

Jak najszybciej postawiona diagnoza pozwala na wdrożenie właściwego postępowania przynoszącego ulgę w przykrych dolegliwościach. Jeśli objawy choroby w postaci zmian skórnych, wysokiej temperatury i ograniczenia ruchomości stawów trwają co najmniej 2 tygodnie, jest to sygnał alarmujący, który powinien skłonić do pilnej wizyty u specjalisty.
Diagnostyka choroby MIZS obejmuje:

• Tomografię komputerową,
• USG,
• Rezonans magnetyczny,
• RTG,
• badania laboratoryjne.

Leczenie wdrożone w początkowym okresie choroby zapobiega trwałym uszkodzeniom stawów i nasileniu objawów klinicznych, które w fazie zaostrzenia mogą uniemożliwiać dziecku swobodne funkcjonowanie w życiu codziennym.

W ramach postępowania medycznego wdrażana jest farmakoterapia obejmująca m.in. leki biologiczne lub immunosupresyjne oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne i glikokortykosteroidy.

Dostęp do wielospecjalistycznej opieki w jednym miejscu pozwala sprawnie i skutecznie działać na korzyść chorego pacjenta, dając jednocześnie Tobie jako opiekunowi poczucie bezpieczeństwa.

Znaczenie wsparcia emocjonalnego i psychologicznego

Diagnoza młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (MIZS) jest wyzwaniem nie tylko fizycznym, ale i emocjonalnym zarówno dla dziecka, jak i Ciebie jako opiekuna.

W takiej chwili kluczowe jest zapewnienie wsparcia psychologicznego, które pomaga Tobie i dziecku radzić sobie z bólem, zmianami w trybie życia oraz stresem wynikającym z choroby. Dla rodziny chorego taka pomoc umożliwia lepsze zrozumienie emocji dziecka i ułatwia wspólne przechodzenie przez wszystkie etapy leczenia.

Współpraca z takimi specjalistami, jak psycholog dziecięcy oraz uczestniczenie w grupach wsparcia pozwala Ci zrozumieć, że nie jesteście sami w obliczu wyzwania jakim jest MIZS.

Dlatego tak ważne jest skorzystanie z kompleksowej pomocy kliniki, w której znajdziesz wszystkich potrzebnych w terapii tego schorzenia specjalistów. Dostęp do lekarzy i badań pod jednym dachem nie tylko usprawni leczenie, ale również pozwoli na łatwiejszą organizację codziennego życia.

Dzięki interdyscyplinarnemu wsparciu dziecko ma szansę lepiej odnaleźć się w codzienności, utrzymując równowagę psychiczną i fizyczną, co przekłada się zarówno na jego komfort, jak i spokój bliskich​.

Podsumowanie

Pojawienie się pierwszych symptomów świadczących o możliwej chorobie dziecka jest trudne dla opiekunów. Jednak w porę postawiona diagnoza to przede wszystkim szansa, aby zapobiec powikłaniom i nie doprowadzić do zaostrzenia objawów.

Zalecane przez specjalistów leki modyfikujące przebieg choroby oraz rehabilitacja indywidualnie dopasowana do potrzeb dziecka pozwalają mu sprawnie funkcjonować w życiu codziennym. Mimo pewnych ograniczeń terapia pozwala aktywizować się społecznie i cieszyć okresem dorastania. Dlatego niezbędne jest objęcie młodego pacjenta kompleksową opieką medyczną w jednej placówce, zapewniając dostęp do badań, konsultacji i skutecznego leczenia.