Rak kolczystokomórkowy skóry — co warto wiedzieć?

Większość z nas uwielbia letnie kąpiele słoneczne podczas relaksu na plaży. Prawda? Niestety dość często zapominamy o tym, że oprócz odpoczynku, niekontrolowana i długotrwała ekspozycja na promieniowanie słoneczne niesie za sobą ryzyko rozwoju poważnych chorób, w tym nowotworów skóry.

Nowotwory skóry, takie jak rak kolczystokomórkowy mogą rozwijać się latami. Dlatego ich wczesne wykrycie i wdrożenie odpowiedniego leczenia jest tak istotne. Zastanawiasz się, czym jest kolczystokomórkowy rak skóry, jakie są jego objawy oraz metody leczenia? Śpieszymy z odpowiedzią!

Co to jest rak kolczystokomórkowy skóry?

Rak kolczystokomórkowy skóry (SCC – squamous cell carcinoma) jest jednym z nowotworów złośliwych, wywodzących się z keratynocytów warstwy kolczystej naskórka. Wymaga on wczesnej diagnozy oraz odpowiedniego leczenia, które są kluczowe w kontekście zapobiegania przerzutom i poważnym powikłaniom.

SCC różni się od innych typów nowotworów skóry, takich jak rak podstawnokomórkowy (BCC) i czerniak pod względem pochodzenia i zdolności do przerzutów. Rak podstawnokomórkowy ma zdecydowanie mniejszą tendencję do przerzutów w porównaniu do raka kolczystokomórkowego skóry. Z kolei czerniak jest najgroźniejszym nowotworem skóry z powyższego zestawienia.

Nowotwory złośliwe skóry — czynniki ryzyka

Wyróżniamy wiele czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju raka kolczystokomórkowego skóry. Jednym z najważniejszych jest długotrwała ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV), która prowadzi do uszkodzeń DNA w komórkach skóry. Szczególnie narażone na promieniowanie słoneczne są osoby o jasnej karnacji, z rudymi lub blond włosami oraz niebieskimi oczami ze względu na mniejszą ilość melaniny.

Ponadto osłabiony układ odpornościowy (przykładowo u osób po przeszczepach narządów lub przyjmujących leki immunosupresyjne), jak i ekspozycja na kancerogenne chemikalia, takie jak arsen lub azbest oraz przewlekłe stany zapalne mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka kolczystokomórkowego skóry.

Objawy i wczesne wykrywanie raka skóry

Rak kolczystokomórkowy skóry może ujawniać się pod postacią różnorodnych zmian skórnych, które powinny wzbudzać niepokój. Do najczęstszych objawów raka kolczystokomórkowego należą:

• Płaskie owrzodzenie otoczone szerokim, wałowatym naciekiem, często pokryte strupem.
• Stwardniały, owrzodziały guzek, który może lekko krwawić i czasami przybierać egzofityczną formę.
• Wybujałe, grzybiasto-brodatkowate zmiany, które nie są owrzodzone.
• Zmiany przypominające bliznę.

Pamiętaj, że wczesne wykrycie przy niskim stopniu zaawansowania nowotworu zwiększa szanse na skuteczne leczenie raka kolczystokomórkowego skóry. Dlatego w przypadku zaobserwowania niepokojących zmian skórnych udaj się do dermatologa. Przeprowadzi on dokładne badanie skóry za pomocą dermatoskopu i w razie potrzeby pobierze wycinek zmiany skórnej do badania histopatologicznego.

W zaawansowanych przypadkach, szczególnie przy gdy istnieje podejrzenie przerzutów – mogą być konieczne dodatkowe badania obrazowe, takie jak USG regionalnych węzłów chłonnych, USG jamy brzusznej czy RTG klatki piersiowej.

Leczenie

Leczenie raka kolczystokomórkowego skóry zależy od wielkości, lokalizacji oraz stopnia zaawansowania nowotworu. Dzisiejsza medycyna umożliwia skuteczne rozpoznanie raka kolczystokomórkowego oraz leczenie na wiele sposobów – od zabiegów chirurgicznych, przez metody leczenia miejscowego, na radioterapii kończąc.

Pamiętaj, że każda z tych metod ma szereg wskazań i przeciwwskazań. Dlatego wybór odpowiedniego leczenia powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb i konsultowany z zespołem specjalistów.

Zapobieganie

W kwestii profilaktyki raka kolczystokomórkowego wyróżniamy dwie metody – pierwotną oraz wtórną. Profilaktyka pierwotna koncentruje się na zapobieganiu ekspozycji na czynniki ryzyka, które mogą prowadzić do rozwoju nowotworu. W tym przypadku kluczowe jest:

• unikanie słońca w godzinach największego nasłonecznienia,
• noszenie odzieży ochronnej,
• regularne stosowanie kremów z wysokim filtrem SPF,
• unikanie solariów,
• edukowanie społeczeństwa w zakresie zagrożeń związanych z promieniowaniem UV,
• promowanie zdrowych nawyków ochrony skóry.

Profilaktyka wtórna z kolei skupia się na wczesnym wykrywaniu i leczeniu zmian skórnych, zanim te przekształcą się w zaawansowane nowotwory. Regularne samobadanie skóry, co najmniej raz w miesiącu, pozwala na wczesne wykrycie nowych lub zmieniających się zmian skórnych.

Okresowe kontrole dermatologiczne, przynajmniej raz w roku, a w przypadku osób z wysokim ryzykiem co 3-6 miesięcy, są kluczowe dla wczesnej diagnozy. Badania przesiewowe dla osób z grupy wysokiego ryzyka mogą również pomóc w wykryciu SCC na wczesnym etapie, co zwiększa szanse na skuteczne leczenie.

Dlatego jeśli zauważysz niepokojące zmiany skórne, nie zwlekaj i umów się na wizytę w naszym „Centrum Diagnostyki i Leczenia Zmian Skórnych”.